Afazjologia to bogate i inspirujące kompendium wiedzy o zaburzeniach mowy. W monografii przedstawiono szerokie ujęcie afazjologii, której zakres obejmuje zarówno zaburzenia mowy pochodzenia organicznego (afazja, dyzartria, dysglosja, oligofazja), jak i trudności w porozumiewaniu się osób dorosłych z ADHD, laryngektomowanych oraz wybudzonych ze śpiączki. W publikacji omówiono najnowszą wiedzę na temat dysfunkcji werbalnych, stanowiących barierę komunikacyjną wyraźnie obniżającą jakość życia pacjentów. Autorzy opisali również kryteria diagnozy dyferencjalnej organicznych zaburzeń mowy oraz nowoczesne strategie i metody ich terapii, a także wymiar społeczny. Ciekawe opisy przypadków i propozycje narzędzi diagnostycznych będą przydatne w codziennej praktyce osób zajmujących się zaburzeniami mowy.

Książka pokazuje dwa ważne zjawiska, obecne zawsze tam, gdzie pojawia się próba włączania we wspólne działanie osób niepełnosprawnych. Są to samowykluczenie i samomarginalizacja. To one (jako następstwo wcześniejszych doświadczeń osób niepełnosprawnych) nie pozwalają im często na jakąkolwiek aktywność. Nie pozwalają uwierzyć w siebie, w innych, w życzliwość grupy. Ten aspekt zaprezentowanych w pracy wyników mówi bardzo dużo nie tylko o niepełnosprawnych mężczyznach, uczestnikach badań, ale także o nas samych pozbawionych pokory i narracyjnej wyobraźni. Książka Macieja Jabłońskiego jest przykładem pedagogicznych badań zaangażowanych. Znakomicie ugruntowana teoretyczne, przywołująca najnowsze, interdyscyplinarne teorie jakości życia stawia prawdziwie ważne pytania badawcze.

Przedmiotem badań są doświadczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz członków ich rodzin dotyczące osiągania przez te osoby niezależności życiowej, a także przeszkód w realizacji tego celu. Autor skupił się na działaniach i codziennych praktykach młodych z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin podejmowanych w różnych sytuacjach na drodze ku dorosłości. Przeanalizował procesualny charakter przemian w rodzinach generacyjnych związanych z dorastaniem dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. Wyniki badania poszerzają wiedzę na temat wchodzenia w dorosłość osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz procesu negocjowania autonomii w rodzinie z perspektywy młodych dorosłych i ich rodziców. Młodzi z niepełnosprawnością intelektualną nie tylko mają określone potrzeby, lecz także poglądy dotyczące relacji z rodzicami. Sformułowane przez autora wnioski pozwalają lepiej zrozumieć te osoby oraz ukazują, jak wspierać je w okresie dorastania. Ma to szczególne znaczenie zarówno dla rodziców, jak i instytucji oraz służb społecznych, które wspomagają ludzi z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziny.

Inkluzja edukacyjna nie jest nurtem wewnętrznie spójnym, jak wiele innych nurtów kształcenia i wychowania podlega przemianom i rozwarstwieniom. Można przyjąć, że istnieje jednak jej pewne kontinuum rozwojowe. Obrazuje je przejście od inkluzji naturalnej (pozbawionej teoretycznych podstaw naukowych, w praktyce więc opartej na intuicji i wiedzy potocznej) przez inkluzję rekonstrukcyjną (stanowiącą nadbudowę edukacji specjalnej, czerpiącą także wiele z założeń integracji edukacyjnej) po inkluzję dekonstrukcyjną – odrzucającą wiedzę i doświadczenia wypracowane w obszarze pedagogiki specjalnej). Chociaż pełną wartość praktyczną tej ostatniej trudno dziś ocenić, to jednak nie ulega wątpliwości, że stanowi ona kolejny etap ewolucji omawianej formy kształcenia. Podstawowym celem pracy jest ukazanie wybranych aspektów przemian sytuacji edukacyjnej ucznia z lekką niepełnosprawnością intelektualną, przede wszystkim w czasie swoistego przesilenia nurtu naturalnego i rekonstrukcyjnego. Zebrane informacje, chociaż dotyczą przede wszystkim uczniów i ich nauczycieli, ukazują szerszy kontekst przemian kultury szkoły osadzonej w tyglu zróżnicowanych oczekiwań społecznych i wewnętrznych przemian tej instytucji. W książce zaprezentowano dane podłużne dotyczące wybranych zasobów szkół ogólnodostępnych, ważne dla jakości kształcenia uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. Kształcenie uczniów z niepełnosprawnością w warunkach włączających jest jednym z kluczowych kierunków przemian kształcenia specjalnego i systemów szkolnych we współczesnym świecie. Upowszechnianie się takich praktyk to z jednej strony ogólnoświatowy trend, z drugiej zaś trudne zadanie, do którego realizacji szkoły są z reguły słabo przygotowane. Osiągnięcie wysokiego poziomu edukacji włączającej zależy od wielu wymiarów funkcjonowania szkół, a właściwie całych systemów szkolnych. Wydaje się zatem interesujące, jaka jest dynamika tych przemian. Czy wprowadzane w różnych okresach reformy nowe rozwiązania prawne, organizacyjne, metodyczne i programowe sprawiają, że zasoby poszczególnych szkół stają się coraz bardziej adekwatne do tego, by szkoły były gotowe do prowadzenia na wysokim poziomie zarówno uczniów z niepełnosprawnościami, jak i bez nich. Mimo bardzo intensywnych badań edukacji włączającej, wykonywanych zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, nasza wiedza o wzroście gotowości szkół do realizacji kształcenia włączającego jest niewystarczająca. Prawdopodobnie zbiór danych, którym dysponuje Zenon Gajdzica, ma unikalny charakter w skali kraju. Dane te nie są doskonałe, ale wypełniają istniejącą lukę badawcza, o czym sam Autor pisze bardzo obszernie i rzetelnie. Dr hab. Grzegorz Szumski, prof. UW (z recenzji)

W książce ukazano niepełnosprawność jako zagadnienie o charakterze interdyscyplinarnym, pozostające w polu zainteresowań przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Znalazły się w niej rozdziały poświęcone: rozwiązaniom systemowym i politykom w obszarze niepełnosprawności, roli i znaczeniu instytucji w systemie wsparcia osób niepełnosprawnych, społeczeństwu i społecznościom wobec niepełnosprawności i osób niepełnosprawnych, interakcyjnemu wymiarowi niepełnosprawności, a także niepełnosprawności jako doświadczeniu osobistemu. Publikacja, poza jej wymiarem naukowym, ma również istotny walor społeczny poprzez jej praktyczny i aplikacyjny charakter. Proponowana książka jest zatem skierowana zarówno do przedstawicieli środowiska akademickiego, przede wszystkim socjologów i pedagogów zainteresowanych problematyką niepełnosprawności, jak i praktyków zaangażowanych w udzielanie pomocy i wsparcia tej grupie klientów pomocy społecznej, a także tych wszystkich, którzy w życiu codziennym stykają się z ludźmi z niepełnosprawnościami, ich bliskimi oraz członkami rodzin.