PERFORMATIVE ASPECTS OF ART The concept of performativity has been usually evoked in the discussions on the philosophy of language and the reflection on theatre and performance art. However, in recent years there have been some attempts to broaden its scope. The theoretically inclined researchers have been working out the main assumptions of the aesthetics of performativity. These are claimed to include the challenging of the boundaries of artistic disciplines, and emphasizing the active role of the recipients, for whom the art works become events developing in consequence of their actions. Besides those attempts to grasp the theoretical consequences of “the performative turn”, one should also note some very interesting practical analyses, employing the theory in the discussion on concrete works from different domain of art. It appears that one can discover transformational potential, focus on change rather than just existence, even in the domains traditionally regarded as “artifactual” (painting, sculpture, installations). The planned volume of “Art Inquiry” will be devoted to the reflection on both directions of expansion of the concept of performativity. We would like the authors to consider its general significance for aesthetics and for the theory of various domains of art. We also hope that they will show the changes occurring when its unique perspective is adopted in the discussion on both theatre, paratheatrical experiments, and film, and the domains which have traditionally emphasized the role of the artistic artifact. The title of this volume invites questions about the possible scope of performativity and its kinds. PERFORMATYWNE ASPEKTY SZTUKI Zagadnienie performatywności podejmowane było najczęściej w rozważaniach z zakresu filozofii języka oraz w refleksji nad teatrem i sztuką performance. W ostatnich latach zauważyć można jednak próby jego rozszerzenia. Z jednej strony zmierzają one do wypracowania założeń estetyki performatywności. Wśród jej cech wskazywane jest kwestionowanie granic poszczególnych dziedzin artystycznych, zaakcentowanie aktywnej roli odbiorców, dla których utwory stają się wydarzeniami rozwijającymi się w wyniku ich działań itd. Oprócz prób sformułowania teoretycznych konsekwencji „zwrotu performatywnego” zauważyć można także bardzo interesujące konkretne analizy polegające na uwzględnieniu właściwych dla niego założeń przy rozważaniu dokonań z różnych obszarów sztuki. Okazuje się, że nawet w obszarach twórczości uważanych tradycyjnie za „wytwórcze” (malarstwo, rzeźba, instalacja) odkryć można aspekty transformacyjne, zakładające nie trwanie, a przemiany. W najnowszym tomie „Art Inquiry” przewidywane jest rozważenie obu zasugerowanych wyżej obszarów ekspansji idei performatywności. Z jednej strony rozważone mają być jej ogólne konsekwencje dla estetyki i teorii różnych dziedzin sztuki. Z drugiej, pokazane zmiany występujące, gdy właściwy dla niej punkt widzenia zostanie uwzględniony zarówno w obszarze refleksji teatralnej, parateatralnej, filmowej, jak w dziedzinach, w których tradycyjnie akcentowano rolę wytwarzanego przedmiotu (dzieła). Tytuł tego tomu ma właściwie charakter pytania o możliwy zakres performatywności i jej odmiany.

Publikacja darmowa

Książka ta to poradnik, dedykowany nie tylko osobom starszym, ale również wszystkim czytelnikom bez względu na stopień zaawansowania informatycznego. Jest to kolejna pozycja po poprzednich tytułach naszego wydawnictwa : Smartfon, Laptop i Internet również dla seniora, które w podstawowy sposób przedstawiają zasady bezpiecznej pracy przy użyciu sprzętu podłączonego do Internetu.

Człowiek vs Komputer opowiada o ludziach uwikłanych między błędnymi przekonaniami a błędami w oprogramowaniu. Przeczytasz o osobach niewidzialnych dla komputerów, o tym, jak pozostawienie domyślnego hasła doprowadziło do apokalipsy zombie i dlaczego linie lotnicze rozdają czasami darmowe bilety. Ale to przede wszystkim książka o tym, jak zapobiegać takim problemom, jak ich unikać i jak minimalizować ich skutki. Nasze życie jest coraz bardziej uzależnione od komputerów – jesteśmy śledzeni, monitorowani i kategoryzowani przez oprogramowanie, nieustannie doprowadzające kolejne rzeki informacji do oceanu danych zwanego „big data”. W tym nowym, wspaniałym świecie ludzie nie są w stanie samodzielnie radzić sobie z nadmiarem informacji. Rządy i firmy polegają na komputerach, które maja automatycznie wykrywać oszustwa, przewidywać zachowania i egzekwować prawo. Mało elastyczne automaty, często niewiele inteligentniejsze od lodówki, podejmują dziś decyzje na wagę życia i śmierci. A przecież wszystkie te systemy komputerowe są tworzone przez ludzi – którzy mają może najlepsze intencje, ale są omylni i popełniają błędy; są mądrzy, ale zapominają o ważnych sprawach; mają wielkie plany, ale działają pod presją czasu. Kiedy następnym razem uderzysz głową w cyfrowy mur, historie z tej książki pomogą ci lepiej zrozumieć co się właściwie dzieje i pokażą, gdzie należy szukać problemów. Dla osób tworzących oprogramowanie książka będzie pomocą w odkryciu heurystyk, które można wykorzystać w czasie analizy, programowania czy testowania, aby tworzyć systemy mniej podatne na błędy.

Efektywność, jako immanentny atrybut ludzkiego działania, w warunkach zmieniających się paradygmatów zarządzania organizacjami pozostaje od stuleci przedmiotem ożywionego zainteresowania. Niektórzy sugerują, że mamy do czynienia wręcz z „terrorem efektywności”1. J.G. March i R.I. Sutton podkreślają, że dociekania dotyczące natury, pomiaru i oceny efektywności w naukach o organizacji należą do najbardziej intensywnych2. Wynika to zapewne z pojemności i wielowymiarowego charakteru kategorii efektywności, a także z możliwości ciągłej poprawy relacji pomiędzy uzyskanymi wynikami a nakładami koniecznymi do ich osiągnięcia. Powszechność zainteresowania efektywnością wynika także ze statusu imperatywu odnoszącego się do wszystkich poziomów gospodarowania (makro, mezo, mikro), do zarówno krótkiego (operacyjnego), jak i strategicznego horyzontu działania, do różnego rodzaju działań, obszarów funkcjonalnych w poszczególnych sektorach (tj. w ramach organizacji komercyjnych, publicznych i non-profit). Jednocześnie chodzi o efektywność rozumianą jako zdolność do wzrostu i rozwoju (efektywność dynamiczną nawiązującą do teorii zdolności dynamicznych) i tą, która jest skoncentrowana na unikaniu marnotrawstwa poszczególnych zasobów i ich optymalnej alokacji (efektywność statyczna nawiązującą do teorii zasobowej)3. Pojawianie się nowych zjawisk, dynamika ich rozprzestrzeniania się i coraz większa rola w procesach gospodarowania (choćby takich jak struktury sieciowe, rynki kapitałowe, relacje społeczne) powodują otwieranie się nowych pól badawczych, zachęcając do poszukiwania odpowiedzi na pytania dotyczące istoty, uwarunkowań, narzędzi do pomiaru i dezyderatów do kształtowania pożądanej efektywności działania w wymiarze indywidualnym i zespołowym. Jeśli weźmiemy pod uwagę to, że osiąganie efektywności jest podstawą naturalnego dążenia organizacji do sukcesu, a z drugiej strony − że kluczowe dla osiągania tej efektywności są zdolność do przezwyciężania sprzeczności organizacyjnych (ambiwalencji) oraz tworzenie warunków do wzajemnego dopasowania poszczególnych elementów organizacji, tj. zapewnienie ich spójności, pojawia się (w ramach aplikacyjności badań) zapotrzebowanie na formułowanie zaleceń, w jaki sposób tę efektywność osiągać w warunkach obecnego tempa zmian, turbulencji otoczenia i hiperkonkurencji. Powyższe przesłanki spowodowały pojawienie się − jako kontynuacja problematyki efektywności4 − kolejnego zbioru artykułów prezentujących rozważania teoretyczne oraz wyniki badań empirycznych. W imieniu redaktorów pragniemy podziękować Autorom za udział w dyskursie naukowym oraz wszystkim pleno titulo Recenzentom za przygotowanie recenzji, czym wydatnie przyczynili się do podniesienia poziomu merytorycznego niniejszego opracowania.

W niniejszym opracowaniu podjęty został problem rozwoju mediów i komunikowania masowego w Europie. Tytuł opracowania – „Europa multimedialna” – odnosi się do wielości mediów, które dzisiejszym Europejczykom dostarczają informacji i rozrywki, pomagają zrozumieć otaczającą ich, złożoną rzeczywistość itd. Multimedialność to jednak przede wszystkim zastany etap rozwoju mediów. Procesy komunikowania masowego przebiegają bowiem według następującego schematu: stadium elitarne – stadium popularyzacji – stadium specjalizacji – stadium multimedialne. Dziś mamy właśnie do czynienia ze stadium multimedialnym, przynajmniej gdy chodzi o kontynent europejski i inne rozwinięte regiony świata. Istota i objawy multimedialności, widoczne na tak zwanym Starym Kontynencie, przedstawione są właśnie w niniejszym opracowaniu. Książka składa się z dwóch rozdziałów: w pierwszym mowa jest o rozwoju prasy drukowanej, a więc najbardziej tradycyjnego spośród tradycyjnych mediów, zaś w drugim – o mediach elektronicznych, Internecie, koncernach multimedialnych i europejskiej sferze publicznej. Dochodzi tu zatem do zderzenia tradycji z nowoczesnością, historii ze współczesnością, prasy drukowanej z nowymi mediami elektronicznymi. Obszernym dodatkiem do rozdziału pierwszego jest Case study 1 – analiza treści trzech regionalnych dzienników hiszpańskich (katalońskiego „Avui”, baskijskiego „El Correo” oraz galicyjskiego „La Voz de Galicia”), ukazująca ich rolę w kształtowaniu nowoczesnych regionalizmów w odniesieniu do współczesności hiszpańskiej i europejskiej. Dodatkiem zaś do drugiego rozdziału jest Case study 2 – analiza rynków telewizyjnych państw Unii Europejskiej w epoce cyfryzacji i multimedialności. Skoro dochodzi w tym opracowaniu do zderzenia tradycji z nowoczesnością, to także forma powinna być konsensusem między tradycją a nowoczesnością. Stąd właśnie dwie wersje książki: tradycyjna – drukowana, dostępna głównie w bibliotekach naukowych, przede wszystkim uniwersyteckich, oraz nowoczesna – elektroniczna (e-book), dostępna w Internecie. To, co łączy te dwie wersje, to darmowy dostęp – oto kolejny z objawów (czy też wymogów) nowoczesności na koniec pierwszej dekady XXI wieku! Radosław Sajna

Publikacja darmowa