Dlaczego ściany w arabskich domach są grubsze niż w europejskich? Czy zamiast budować dom z cegieł, można wydrążyć go w ziemi? Czy da się zorganizować wieś w wieżowcu? Jakub Szczęsny w swojej książce zabiera nas w ekscytującą podróż po ludzkich siedliskach na całym świecie: od mazowieckich wsi i miasteczek, przez Kazbę w Algierze i pływające wioski w Iraku, aż po podziemne domy w Chinach, brazylijskie fawele i obozy dla uchodźców. W architekturze liczy się kontekst: warunki klimatyczne, społeczne, historyczne, ekonomiczne i polityczne, które wpływają na to, jak mieszkają ludzie w różnych częściach globu. Czego możemy się zatem nauczyć z dzieł lokalnych, anonimowych budowniczych? Jak architektura może reagować na współczesne wyzwania takie jak migracje czy katastrofa klimatyczna? Co o nas samych mówią budynki, wśród których żyjemy? Odpowiedzi znajdziecie w książce.

Podstawę metodologiczną prezentowanych analiz stanowi podejście funkcjonalne, które w swej istocie polega na badaniu systemów wytwórczych czy systemów zarządzania z punktu widzenia spełnianych przez nie funkcji. W podejściu tym nadrzędne znaczenie mają zasady i normy użytkowe oraz miary sprawnego działania systemu. W większości zamieszczonych prac odnosi się je w szczególności do funkcji spełnianych w procesie zarządzania aktywami organizacji (J. Ząbek), nowych form organizacji pracy biurowej (A. Taczalska), do czynności składających się na specyficzny rodzaj usług przeładunkowych, jakim jest przeładunek kontenerów (A. Lewiński, R. Sterniński), jak również do modelu systemu finansów oświatowych w Polsce (I. Kowalska). W pozostałych opracowaniach dominują aspekty ergonomiczne. Przedstawiono interesującą refleksję nad funkcjonalnością współczesnej architektury, wskazując przy tym na nieprawidłowości obiektów użyteczności publicznej w oświacie, kulturze czy handlu (K. Krause-Brykalska), dokonano także oceny funkcjonalności aspektu estetycznego w odniesieniu do budownictwa biurowego (M. Złowodzki). Jasne jest przy tym, że podejście funkcjonalne można zastosować do obiektów statycznych, ale też do obiektów dynamicznych, a więc do procesów, procedur, metod i technik, przyjętych sposobów postępowania, działań. W nurcie tym mieszczą się opracowania zawierające wyniki badań nad monitorowaniem transportu drogowego towarów niebezpiecznych (S. Bęczkowska, I. Grabarek), funkcjonalnością warunków pracy personelu pielęgniarskiego w stacjonarnych zakładach opieki długoterminowej (E. Kułagowska, M. Kosińska, I. Karolak), oceną funkcjonalności użytkowania rękawic ochronnych i jej wpływu na sposób wykonywania pracy przy rozbiorze mięsa (T. Tokarski, E. Irzmańska), jak również oceną funkcjonalności warunków pracy w przemyśle motoryzacyjnym (K. Wegner, A. Błaszczyk, M. Zygmańska, M.B. Ogurkowska). Na szczególną uwagę zasługują badania nad oceną funkcjonalności edukacji z zakresu bezpiecznych warunków pracy w kształtowaniu dobrostanu pracowniczego (J.S. Marcinkowski). Rezultaty tych badań pokazują, jak nieprzestrzeganie zasad ergonomii zwiększa ryzyko wypadków i chorób zawodowych, przyczynia się do zmniejszenia dobrostanu pracowniczego, a w ostatecznym rachunku prowadzi do marnotrawienia siły roboczej. W konkluzji wspomnianych prac wskazano kierunki i sposoby niwelowania badanych dysfunkcji.(...)

W opracowaniu zwrócono uwagę na istotne z punktu widzenia geografa problemy, zależności i uwarunkowania związane z kształtowaniem i wartościowaniem przestrzeni mieszkaniowej. Problematyka pracy jest istotna z trzech zasadniczych powodów. Po pierwsze, mieści się ona w głównym nurcie współczesnych badań miejskich, a przedstawione zagadnienia pozwalają na uzyskanie zasobu nowej, uporządkowanej i prawidłowo uzasadnionej wiedzy w dziedzinie wymagającej kompleksowych opracowań. Po drugie, funkcja mieszkaniowa jest pod wieloma względami najważniejsza w kształtowaniu zróżnicowań wewnątrzmiejskich, stąd badania nad nią są szczególnie potrzebne. Pozwalają one poznać mechanizmy rozwoju miast. Po trzecie, kwestie utylitarne są priorytetowe dla rozwoju lokalnego. Jest to o tyle istotne, że w warunkach polskich, a szczególnie w takich miastach jak Łódź, kwestie zabezpieczenia mieszkaniowego i zapewnienia odpowiedniej jakości życia nie zostały dotychczas rozwiązane w zadowalającym stopniu.